ကင္ဆာေရာဂါ​အတြက္ သေဘာၤရြက္"

လြန္ခ႔ဲေသာနွစ္ေပါင္း ၃၅ နွစ္ေက်ာ္က ျဖစ္သည္။ ျမ၀တီစာေပတိုက္တြင္ ကြ်န္ေတာ္အယ္ဒီတာခ်ဳပ္  အျဖစ္ တာ၀န္ ထမ္းေဆာင္ေနခ်ိန္က ျဖစ္သည္။ တစ္ေန႔တြင္ ကၽႊန္ေတာ္နွင္႔ခင္မင္ရင္းနီးေသာ ဆရာ ၀န္ၾကီး ေဒါက္တာတင္ေအာင္သည္
ကြ်န္ေတာ္ထံသို႔လာ၍ စကားစျမည္ေျပာရာမွ ထူးျခားေသာသူ၏ ကိုယ္ေတြ႔ျဖစ္ရပ္တစ္ခုကို ေျပာျပသြားသည္။ ဆရာ၀န္ၾကီး ေဒါက္တာတင္ေအာင္သည္ ရန္ကုန္ေဆးရုံ ၾကီးဓါတ္ေရာင္ျခည္ဌာနတြင္ တာ၀န္ခံဆရာ၀န္ၾကီးတစ္ဦးျဖစ္သည္။
(ေဆာင္းပါးနည္းနည္းရွည္သည္ အခ်ိန္သိပ္မရွိေသာ စာဖတ္ခ်စ္သူမ်ား မိမိဘာသာမိမိ အပိုင္းအပိုင္း ခြဲ၍ ဖတ္ႀကပါေလ)

“ကင္ဆာန႔ဲပတ္သက္ၿပီး ထူးျခားတ႔ဲ ကိုယ္ေတြ႔ျဖစ္ရပ္ တစ္ခုကို ကြ်န္ေတာ္ ေျပာျပခ်င္တယ္။ လြန္ခ႔ဲတ႔ဲ ၅ လေက်ာ္ေလာက္က ကြ်န္ေတာ္တို႔ဌာနကို ကင္ဆာေ၀ဒနာရွင္ ဆရာေတာ္တစ္ပါး ေရာက္လာ တယ္။ ဆရာေတာ္က ကင္ဆာရေနလို႔ ဓါတ္ေရာင္ျခည္ ကင္ဖို႔ သက္ဆိုင္ရာ ဆရာ၀န္ၾကီးမ်ားရ႔ဲ ညႊန္ၾကားခ်က္လည္းပါလာတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔က ဆရာေတာ္ကို ဓါတ္ေရာင္ျခည္ကင္ ဖို႔စီစဥ္ေတာ႔ ဆရာေတာ္က လက္မခံဘူး။ ျပန္ၾကြသြားတယ္။ အ႔ဲဒီလိုေနလာရာက ၃-လေက်ာ္ေလာက္ အၾကာမွာ အဲဒီ ဆရာေတာ္ ျပန္ၾကြလာတယ္။ ကြ်န္ေတာ္သူေရာဂါကို စစ္ေဆးၾကည္႔တ႔ဲအခါ ကင္ဆာေရာ ဂါ ေပ်ာက္ကင္းေနတာကိုေတြ႔ရတယ္။ ကြ်န္ေတာ္တို႔လည္းအ႔ံၾသမဆုးံျဖစ္သြားတယ္။



ဒါန႔ဲ ‘ဆရာေတာ္ဒီၾကားထဲ ဘာေဆးေတြ ေသာက္လဲလို႔ ေမးၾကည္႔တယ္။ ဆရာေတာ္က သေဘၤာ ရြက္အစိမ္းေတြကိုပဲ အရည္ ညွစ္ေသာက္တယ္’ လို႔ေျပာျပတယ္။ သည့္ေနာက္ ဆရာေတာ္လည္း ၀မ္းသာအားရ ျပန္ၾကြသြားတာပဲ။ ဆရာေတာ္ရ႔ဲ ကင္ဆာေရာ ဂါဟာ သေဘၤာရြက္ အစိမ္းေၾကာင္႔ ေပ်ာက္တယ္ထင္တာပဲ၊ အတိအက်ေတာ႔ မေျပာနိုင္ဘူး။ ေဆးသိပၸံသေဘာအရ တစ္ဦး တစ္ေယာက္ သေဘၤာရြက္ေၾကာင္႔ ကင္ဆာေပ်ာက္တယ္ဆိုေပမ႔ဲ အားလုံးေပ်ာက္လိမ္႔မယ္လို႔ ေကာက္ခ်က္ခ် မေျပာနိုင္ဘူးဆရာ။ ကင္ဆာအမ်ိဳးအစားန႔ဲ ကင္ဆာလူနာေပါင္းမ်ားစြာကို စမ္းသပ္ ၾကည္႔ျပီး ေပ်ာက္မွ အတည္ျပဳေျပာနိုင္မွာပါ။ ထူးျခားတာကေတာ႔ အမွန္ပဲဆရာ” ဟူ၍ ဆရာ၀န္ၾကီးေဒါက္တာ တင္ေအာင္က ေျပာျပခ႔ဲသည္။

ကြ်န္ေတာ္လည္း ထိုစဥ္ကပင္ သေဘၤာရြက္ စိမ္းအာနိသင္ကို သတိျပဳမိသည္။ ၁၅-နွစ္ခန္႔ၾကာေသာအခါ ဆရာ၀န္ၾကီးေဒါက္တာ တင္ေအာင္သည္ ကြယ္လြန္ သြားရွာသည္။ ကၽႊန္ေတာ္လည္းကင္ဆာေရာဂါနွင္႔ သေဘၤာရြက္အေၾကာင္း သူ၏ေျပာျပခ်က္ ကို
ေမ႔ေမ႔ေပ်ာက္ ေပ်ာက္ ပင္ရွိခ႔ဲသည္။ ဤသို႔ရွိရာမွ မၾကာမီက ရန္ကုန္ျမိဳ႔မဟာသိမ္ေတာ္ၾကီး ဆရာေတာ္ၾကီး အဂၢမဟာပ႑ိတ ဘဒၵႏၱကုမာရက လက္ကမ္းစာေစာင္ ကေလးတစ္ေစာင္ကို ျမတ္မဂၤလာတြင္ လိုသလို အသုးံျပဳနိုင္ရန္ တာ၀န္ခံအယ္ဒီတာ ဦးဥာဏ္လင္းေအာင္မွတဆင္႔ ကြ်န္ေတာ္႔ကို ေပးလိုက္သည္။ ဤလက္ကမ္း စာေစာင္တြင္ “ကင္ဆာေရာဂါေပ်ာက္ေစေသာသေဘၤာရြက္” ဟူေသာ  ေဆာင္းပါးတစ္ပုဒ္ ပါလာ သည္။ ေရးသားတင္ျပသူမွာ ေဒါက္တာခင္ေရႊ ( တိရစာၦန္ေဆးကုဆရာ၀န္) ဟူ၍ ေဖာ္ျပထားသည္။

ကၽႊန္ေတာ္ဖတ္ရူေလ႔လာၾကည္႔ရာ ကင္ဆာေရာဂါ ေပ်ာက္ေစေသာ သေဘၤာရြက္အေၾကာင္း စုံစုံ လင္လင္ ေရးသားထားသည္ ကို  ေတြ႔ရသည္။ ဤတြင္ကြယ္လြန္သူဆရာ၀န္ၾကီၤး ေဒါက္တာ တင္ေအာင္၏ ကင္ဆာေရာဂါနွင္႔ သေဘၤာရြက္ အေၾကာင္းေျပာၾကားခ်က္ကို သတိရကာ အမ်ားျပည္ သူတို႔ ဖတ္ရူနိုင္ရန္ ထပ္ဆင္႔တင္ျပပါသည္။ ကြ်န္ေတာ္သည္ ဆရာ၀န္ လည္းမဟုတ္ပါ။ ေဆးဆရာ လည္းမဟုတ္ပါ။ ေဆးျမီးတို အေၾကာင္းေရးသားသူလည္း မဟုတ္ပါ။ သို႔ရာတြင္ ဤျဖစ္ရပ္၊ ဤ ေဆာင္းပါးတို႔သည္ ကင္ဆာ ေရာ ဂါေ၀ဒနာရွင္တို႔အတြက္ တစ္စုံတစ္ခုေသာအတိုင္းအတာအထိ အက်ိဳးျပဳနိုင္ လိမ္႔မည္ဟုထင္ျမင္ကာ မူရင္းအတိုင္း ကုသိုလ္ျပဳ တင္ျပအပ္ပါသည္။

ေဒါက္တာခင္ေရႊ (တိရစာၦန္ေဆးကုဆရာ၀န္) ဘာသာျပန္တင္ျပေသာ ေဆာင္းပါးအျပည္႔အစုံ မွာေအာက္ပါအတိုင္း ျဖစ္ပါသည္။

“သေဘၤာပင္ကို အပူပိုင္း အေမရိကန္နိုင္ငံတြင္ စ-တင္စိုက္ပ်ိဳးေနၾက သည္။ လက္တင္ဘာသာအားျဖင္႔ ( Carica Papaya ) ဟုေခၚျပီး ၾသစေၾတးလ်နွင္႔ နယူးဇီလန္ တြင္ ေပါေပါဟု ေခၚဆိုသည္။ ေျမာက္အေမရိကရွိ လက္တင္ဘာသာအားျဖင္႔     ( Asi-mina Tirbola ) နွင္႔ရွိေသာ အပင္နွင္႔မတူေခ်။ ၎ကိုလည္း ေပါေပါဟုေခၚဆိုသည္။ နွစ္ပင္စလုံး ေဆးဖက္၀င္ပါသည္။ သေဘၤာရြက္အရည္သည္ ၾသစေၾတးလ်နိုင္ငံ ေရႊကမ္းေျခရွိလူမ်ားအား ကင္ဆာေရာဂါေပ်ာက္ေစပါသည္။
စာေရးဆရာ ( Harold Tieze )က ၎စာအုပ္တြင္ မည္သို႔မည္ပုံ အဆီထုတ္မည္နွင္႔ ကင္ဆာေပ်ာက္ ကင္းသူတို႔၏ ဇာတ္လမ္းတို႔ကို အတိအက် ေရးသားထားသည္။ ဤစာအုပ္တြင္ ေရႊကမ္းေျခလက္ ကမ္းစာေစာင္တြင္ပါရွိေသာ ေအာက္ပါ အစီရင္ခံစာကိုေဖာ္ျပပါမည္။

“ေပါေပါသည္ ကင္ဆာေပ်ာက္ သစ္သီးျဖစ္သည္။ ဥယ်ာဥ္မူးတို႔သည္ ကင္ဆာေရာဂါရွင္တို႔၏ သေဘၤာရြက္အလွဴခံမူကို အားေပး ၾကသည္။ လြန္ခ႔ဲေသာ ၁၄- နွစ္က ဤအရပ္ေနသူသည္ ကင္ဆာေရာဂါေပ်ာက္ေၾကာင္း အရြက္၏ ဂုဏ္သတၱိကိုထုတ္ေဖာ္ပါသည္။
၎ကိစၥကိုေျခရာခံလိုက္ရာ သူနာျပဳေဆာင္ ေရာက္သြားပါသည္။ မစၥတာစတန္ရွယ္တန္သည္ ျပဳတ္ထားေသာ သေဘၤာရြက္ သတၱဳရည္ကို ေသာက္ျခင္းျဖင္႔ ပိန္းၾကာ ရြက္ေပၚ ေရမတင္သက႔ဲသို႔ ကင္ဆာေရာဂါ ေရွာေရွာရွဴရွဴ ေပ်ာက္သြားသည္။
အေမရိကန္၌ သုေသသနလုပ္ရာတြင္ သိပၸံဆိုင္ရာ အေထာက္အထား ရရွိပါသည္။ ၎သုေသသန၌ သေဘၤာပင္မွ ဓာတုပစၥည္းတစ္ခုကို ထုတ္ႏုတ္ရာ ကင္ဆာေရာဂါ အဆတစ္ေသာင္းခန္႔ ထက္ျမက္ သြားပါသည္။ မစၥတာရွယ္တန္က ဤေတြ႔ရွိမူသည္ ကၽြႏ္ုပ္ကို ေသာက္သုံးရန္ အၾကံေပးခ႔ဲပါသည္။ ကၽြႏွ္ပ္ ႏွစ္လ စမ္းေသာက္ၾကည္႔သည္။ ကၽြႏ္ုပ္သည္ တီဘီေရာဂါကို
ဓါတ္မွန္ျဖင္႔အဆုတ္ စစ္ေဆးခ႔ဲ သည္။ ဆရာ၀န္တို႔က ကင္ဆာေပ်ာက္ျပီဟု ေျပာပါသည္။

ထိုႏွင္႔ ကၽြႏု္ပ္က အထူးကုတို႔အား ေျပာ ၾကားရာ  ၎တို႔က မယုံၾကည္ႀကေခ်။ ေနာက္ဆုးံ ေခါင္းကုတ္ျပီး ကၽြႏွ္ပ္က ကင္ဆာေရာဂါအတြက္ သေဘၤာ ရြက္ကိုျပဳတ္ေသာက္ခ႔ဲေၾကာင္း ေထာက္ခံခ်က္ေရးခ႔ဲသည္။ ၁၉၆၂-ခုနွစ္ ကင္ဆာသည္ ဘယ္ေတာ႔ မွ ျပန္လည္မျဖစ္ေပၚခ႔ဲပါ။ ရွယ္တန္၏ဇနီး သည္ကင္ဆာေပ်ာက္ေၾကာင္း ေဆးျမီးတိုတို႔ကို အျခားေ၀ဒနာ သည္တို႔အားျဖန္႔ေ၀ေပးရာ၁၆-ေယာက္ ေပ်ာက္ကင္းခ်မ္းသာပါသည္။

သေဘၤာရြက္ႏွင့္ရိုးတံတို႔ကိုမေသာက္ခင္ ႏွစ္ႏွစ္ရီၾကာဒယ္အိုးထဲတြင္ ျပဳတ္ထားရပါသည္။သို႔ေသာ္ ေရခဲေသတၱာထဲတြင္ ထားပါက ၃၊၄ရက္ ခံပါသည္။ ထို႔ေနာက္ ပုပ္သြားမည္။ ေနာက္လူတစ္ေယာက္က ၁၉၇၈-ခု စာေစာင္ပါအတိုင္း ဖတ္ျပီး သေဘၤာရြက္တို႔ကိုေဆး လုပ္ကာ ကင္ဆာေရာဂါသည္တို႔အား ေပးခ႔ဲပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင္႔ဆိုေသာ္ ယခင္ ကင္ဆာေရာဂါေတြ႔ရွိ မူေၾကာင္႔  ေသမည္႔လူတို႔သည္ ယခုအခါ အသက္ရွင္ေနၾကသည္။ ထို႔ေၾကာင္႔ သေဘၤာရြက္ကုထုံးသည္ ကင္ဆာကို တကယ္ေပ်ာက္ကင္းပါသည္။
(ေဆးျမီးတို) သေဘၤာရြက္အလတ္စားတို႔ကို ေဆးေၾကာျပီး ေဂၚဖီက႔ဲသို႔ ေတာက္ ေတာက္စဥ္းကာ ဒယ္အိုးထဲ တြင္ေရႏွစ္လီတာျဖင္႔ ျပဳတ္ပါ။ အဖုံး ဖြင္႔ပါ။ ၄-ခြက္ ၂-ခြက္တင္ ျပဳတ္ပါ။ ထို႔ေနာက္စစ္ျပီး ဖန္ပုလင္းထဲတြင္ထည္႔ထားပါ။ေရခဲေသတၱာထဲတြင္ထည္႔လ်ွင္ ၃-၄-ရက္ ခံမည္။ အကယ္၍ ေနာက္ က်သြားပါက စြန္႔ပစ္လိုက္ပါ။ စားပြဲဇြန္းသုံးဇြန္း(သို႔) ၅၀ မီလီမီတာကို ၁ရက္ သုးံၾကိမ္တိုက္ပါ။ ဤသေဘၤာရြက္ ကုထုံးဇာတ္လမ္းသည္ အျခားေဆးဖက္၀င္ကုထုံးမ်ားထက္ ပိုမို ဆန္းျပားသည္။


ဧရာ၀တီသားေလး